กลางผืนแผ่นดินภาคเหนือของประเทศไทย มีเมืองหนึ่งที่เงียบสงบ อยู่ท่ามกลางขุนเขาและสายน้ำ แม้ไม่ได้อยู่ในรายชื่อจังหวัดท่องเที่ยวยอดนิยมของนักเดินทาง แต่ “จังหวัดแพร่” กลับเป็นดินแดนที่เต็มไปด้วยประวัติศาสตร์ วิถีชีวิต และวัฒนธรรมที่ยังคงหายใจได้อย่างไม่ถูกกลืนหายไปกับความเปลี่ยนแปลงของยุคสมัย
ประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 800 ปีของเมืองแพร่ เมืองแพร่ก่อตั้งขึ้นในช่วงพุทธศตวรรษที่ 18 เคยเป็นเมืองหนึ่งในอาณาจักรหริภุญชัย และต่อมาได้เข้าเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรล้านนาในศตวรรษที่ 21 เมืองแพร่มีความสำคัญในฐานะเมืองหน้าด่านทางทิศตะวันออกของล้านนา และมีบทบาทในการค้าขายไม้สักที่เฟื่องฟูในช่วงรัชสมัยรัชกาลที่ 5
สถาปัตยกรรมเรือนไม้สัก วัดวาอาราม และคุ้มเก่าในตัวเมืองสะท้อนให้เห็นถึงยุครุ่งเรืองที่ยังคงทิ้งร่องรอยไว้จนถึงปัจจุบัน
จุดแข็ง มรดกทางวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมที่ยังอุดมสมบูรณ์
1. ผ้าแพร่ หม้อห้อม และภูมิปัญญาท้องถิ่น หม้อห้อมกลายเป็นสัญลักษณ์ของแพร่ โดยเฉพาะในชุมชนบ้านทุ่งโฮ้ง ซึ่งยังคงรักษาเทคนิคการย้อมครามดั้งเดิม สอดแทรกด้วยการพัฒนาเป็นสินค้าทันสมัยที่ตอบโจทย์คนรุ่นใหม่
2. เมืองเงียบสงบที่เหมาะกับการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม ด้วยความที่แพร่ยังไม่ถูกรุกล้ำจากการพัฒนาเชิงพาณิชย์มากนัก ทำให้เมืองนี้เหมาะกับนักท่องเที่ยวที่แสวงหาความเรียบง่ายและบริบทของชุมชนแท้
3. ทรัพยากรธรรมชาติที่ยังคงสมบูรณ์ อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย และผืนป่าในอำเภอต่างๆ ยังคงมีระบบนิเวศที่อุดมสมบูรณ์ เป็นที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าหายาก และเป็นแหล่งต้นน้ำของลุ่มน้ำยม
จุดอ่อน โครงสร้างพื้นฐานและการพัฒนาเศรษฐกิจที่ยังต้องเร่งเสริม แม้จะมีศักยภาพในเชิงวัฒนธรรมและธรรมชาติ จังหวัดแพร่ยังคงเผชิญกับความท้าทายหลายประการ
- การเข้าถึงที่ยังจำกัด: จังหวัดไม่มีสนามบินเชิงพาณิชย์ ผู้ที่ต้องการเดินทางโดยเครื่องบินต้องลงที่สนามบินน่านหรือลำปางและเดินทางต่อด้วยรถยนต์
- การประชาสัมพันธ์ที่จำกัด: เมืองแพร่ยังไม่ถูกนำเสนออย่างต่อเนื่องในสื่อระดับประเทศ ทำให้จำนวนนักท่องเที่ยวยังไม่มากพอที่จะกระตุ้นเศรษฐกิจในระยะยาว
- แรงงานรุ่นใหม่ย้ายถิ่น: การจ้างงานภายในจังหวัดยังจำกัด หลายครอบครัวต้องส่งลูกหลานออกไปทำงานในเมืองใหญ่ ส่งผลต่อความยั่งยืนของชุมชนในระยะยาว
สถานที่ท่องเที่ยวที่ควรรู้จัก
1. พระธาตุช่อแฮ ปูชนียสถานสำคัญของเมืองแพร่ เป็นพระธาตุประจำปีเกิดของผู้ที่เกิดปีขาล มีความสำคัญทั้งทางศิลปะและศรัทธา
2. คุ้มเจ้าหลวงเมืองแพร่ อาคารไม้สักขนาดใหญ่ที่บอกเล่าประวัติศาสตร์เมืองผ่านโครงสร้างและรายละเอียดการออกแบบภายใน
3. วัดนาคูหา อ.ลอง วัดเล็กๆ กลางหุบเขา มีวิวทิวทัศน์ที่สวยงาม และเงียบสงบ เป็นที่พักใจของผู้แสวงหาความสงบทางจิตใจ
4. บ้านทุ่งโฮ้ง แหล่งเรียนรู้การย้อมผ้าหม้อห้อมในรูปแบบเวิร์กช็อปที่เปิดให้นักท่องเที่ยวได้มีส่วนร่วม
จังหวัดแพร่ ในบริบทใหม่ของการท่องเที่ยว ในวันที่การท่องเที่ยวเริ่มเปลี่ยนทิศจาก “เมืองยอดนิยม” ไปสู่ “เมืองรองที่มีคุณภาพ” แพร่คือหนึ่งในจังหวัดที่มีศักยภาพรอการปลุกให้ตื่นขึ้นอีกครั้ง การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานควบคู่กับการอนุรักษ์คุณค่าเดิม จะเป็นหัวใจสำคัญของการยกระดับเมืองแพร่จาก “เมืองที่ถูกมองข้าม” ให้กลายเป็น “เมืองที่คนกลับมาเสมอ”.
อ่านเรื่องราวของจังหวัดอื่น ๆ :
- พิจิตร…เมืองเล็กเสน่ห์ล้น ประวัติศาสตร์เก่าแก่ ธรรมชาติงดงาม ที่คุณอาจยังไม่เคยรู้
- อุตรดิตถ์” ดินแดนแห่งตำนาน เมืองลับแล และขุมทรัพย์แห่งธรรมชาติ
- “เพชรบูรณ์” ดินแดนแห่งขุนเขา เสน่ห์แห่งธรรมชาติและวัฒนธรรม
