#หลุดล่าฝัน EP1 เจาะปิรามิดลวงตา: 17 เยาวชน ‘เตะล่าฝัน’ สู่เยอรมนี และอีก 7 แสนคนที่หายไปจากระบบฟุตบอลไทย

ในเดือนกันยายน 2568 ที่ผ่านมา ภาพของ 17 เยาวชนไทยในโครงการ “SAT Presents Bundesliga Dream ซีซัน 3” ที่ได้เหยียบแผ่นดินเยอรมนี เพื่อฝึกซ้อมกับอะคาเดมียักษ์ใหญ่แห่งบุนเดสลีกา ได้สร้างความหวังและแรงบันดาลใจให้คนไทยทั้งประเทศ (อ้างอิง: PPTV HD 36, 22 ก.ย. 2568) นี่คือภาพแทนของความสำเร็จ คือ “ตั๋วทอง” สู่ความฝัน

แต่ในฐานะสื่อที่ยึดมั่นใน “หัวข้อประเทศไทยที่คนไทยต้องรู้” TopicThailand ขอตั้งคำถามที่ใหญ่กว่านั้น : ในขณะที่เราเฉลิมฉลองให้กับเด็ก 17 คน… เราเคยตั้งคำถามถึงเด็กอีกหลายแสนคนที่ “หลุด” หรือ “หาย” ไปจากระบบฟุตบอลไทยในแต่ละปีหรือไม่?

นี่คือบทวิเคราะห์เชิงลึก ที่จะเจาะทะลุภาพลวงตาของปิรามิดเยาวชนไทย เพื่อค้นหาว่าทำไมเส้นทางสู่การเป็นนักฟุตบอลอาชีพของเด็กไทย จึงแคบและชันยิ่งกว่าการไต่ยอดเขาเอเวอเรสต์

“ตัวเลขที่หายไป” : วิกฤตข้อมูล หรือ วิกฤตการจัดการ?

คำถามแรกที่ทีมงาน TopicThailand พยายามค้นหาคือ “ในแต่ละปี (2565-2568) มีเด็กไทยที่ล้มเลิกความฝันในการเป็นนักฟุตบอลอาชีพกี่คน?”

คำตอบที่น่าตกใจคือ: ไม่มีใครรู้

ประเทศไทยไม่มีหน่วยงานใดเก็บสถิตินี้อย่างเป็นทางการ (อ้างอิง: การค้นพบจากการรวบรวมข้อมูลสาธารณะ) การที่เราไม่มีข้อมูลพื้นฐานนี้ สะท้อนปัญหาเชิงโครงสร้างข้อแรก: เราไม่เคยติดตาม “ผู้ล้มเหลว” เรานับแต่ “ผู้ชนะ”

เราอาจพอประมาณการ “คอขวด” ที่บิดเบี้ยวนี้ได้

• ฐานปิรามิด: เด็กไทยหลายแสนคน (อาจถึงล้าน) เล่นฟุตบอลในโรงเรียน หรืออะคาเดมี่เดินสาย
• กลางปิรามิด (ลีกทางการ): FA Thailand Youth League ฤดูกาล 2022/23 ซึ่งเป็นลีกหลักของสมาคมฯ มีนักเตะในระบบเพียงไม่กี่ร้อยคน (เช่น U12 ราว 273 คน, U14 ราว 192 คน) (อ้างอิง: FA Thailand)
• ยอดปิรามิด (โอกาสชั้นยอด): โครงการ “เตะล่าฝัน” คัดเด็ก 17 คน ไป “ฝึกซ้อม”

ช่องว่างระหว่าง “หลายแสนคน” กับ “หลักร้อย” ในลีกเยาวชน คือจุดที่เด็กไทย “หลุด” ออกจากระบบมากที่สุด ไม่ใช่เพราะพวกเขาไม่เก่ง แต่เพราะระบบ “ไม่มีที่” ให้พวกเขาไปต่อ

วิเคราะห์ 3 “กับดัก” ที่ทำให้เด็กไทยไปไม่ถึงฝัน

จากการวิเคราะห์ข้อมูลและบทสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญในวงการ (อ้างอิง: ประชาไท, ไทยรัฐ) เราสามารถสรุป 3 กับดักหลักที่ขัดขวางการพัฒนาเยาวชนไทยได้ดังนี้:

1. กับดัก “ฟุตบอลโรงเรียน” (School Football Trap) ในขณะที่ประเทศพัฒนาแล้ว (เช่น ญี่ปุ่น, เยอรมนี) ใช้ “สโมสร” เป็นฐานในการสร้างนักเตะ แต่ประเทศไทยยังคงยึดติดกับระบบ “โรงเรียน” (อ้างอิง: ไทยรัฐออนไลน์, “ชำแหละ ฟุตบอลไทย… ไม่ปูรากฐานรุ่นเยาวชน”)

• ปัญหา: ฟุตบอลโรงเรียนเน้น “ผลการแข่งขันระยะสั้น” (แชมป์กรมพละ, แชมป์ 7 สี) มากกว่า “การพัฒนาผู้เล่นระยะยาว” โค้ชถูกกดดันให้ชนะ ทำให้เด็กถูกฝึกให้ใช้พละกำลังเกินวัย (Growth Spurt) และเน้นแทคติกเพื่อชนะ มากกว่าการปูพื้นฐานทักษะ (Basic Skills) เมื่อเด็กเหล่านี้โตขึ้นและพละกำลังหมดความหมาย พวกเขาก็จะถูกทิ้งไว้ข้างหลัง

2. กับดัก “ลีกเยาวชนที่ไร้ราก” (The Rootless League) แม้สมาคมฟุตบอลฯ จะพยายามสร้าง FA Thailand Youth League แต่ก็ยังไม่สามารถแก้ปัญหา “การแข่งขันที่ไม่มีคุณภาพ” ในระดับรากหญ้าได้ อดีตโค้ชเยาวชนชาวต่างชาติ (อ้างอิง: BK Magazine, “The Problem with Thai Football”) เคยวิจารณ์ไว้ตั้งแต่ปี 2012 ว่า “ปัญหาใหญ่คือไม่มีลีกเยาวชน” (No youth league) และปัญหานี้ยังคงอยู่จนถึงปัจจุบัน

• ปัญหา: เด็กไทยขาด “จำนวนนาทีในการแข่งขันที่มีคุณภาพ” (Quality Minutes) ฟุตบอลเดินสายอาจให้ประสบการณ์ แต่ไม่ให้การพัฒนาที่เป็นระบบ เมื่อไม่มีลีกที่เข้มแข็งให้ลงเล่นต่อเนื่อง 7-8 เดือนต่อปี เด็กจึงหยุดพัฒนา

3. กับดัก “วิชาชีพที่ไร้ความมั่นคง” (The Unstable Career) บทวิเคราะห์จาก Pantip.com ชี้ให้เห็นปัญหาด้าน “ความเป็นมืออาชีพ” (อ้างอิง: Pantip, “ปัญหาของนักบอลไทยไม่ใช่ไม่เก่ง…”) ที่หลายสโมสรยังไม่สามารถยกระดับการฝึกซ้อมและวิทยาศาสตร์การกีฬาให้ทัดเทียมสากลได้

• ปัญหา: เมื่อเด็กจบ ม.6 พวกเขาต้องเลือกระหว่าง “เรียนต่อ” (เพื่อความมั่นคง) หรือ “เสี่ยง” กับฟุตบอลอาชีพที่ค่าตอบแทนอาจไม่เพียงพอ (โดยเฉพาะในลีกรอง) และสโมสรไม่มีระบบสนับสนุนที่แข็งแกร่งพอ ทำให้ผู้ปกครองส่วนใหญ่เลือกเส้นทางที่ “ปลอดภัย” คือการศึกษา

ถอดรหัสความสำเร็จ: เยอรมนี และ ญี่ปุ่น เขาทำอย่างไร?

ในขณะที่ไทยส่งเด็ก 17 คนไป “ดูงาน” ที่เยอรมนี โมเดลของเยอรมนีคือการ “บังคับ” ให้ทุกสโมสรอาชีพต้องสร้างศูนย์ฝึกเยาวชน (NLZ) ที่ได้มาตรฐานระดับชาติหลังความล้มเหลวในยูโร 2000 พวกเขา “สร้างระบบ” ไม่ใช่ “สร้างแคมเปญ”

ขณะที่โมเดลของญี่ปุ่น (อ้างอิง: Main Stand, “ถอดโมเดล ทีมชาติญี่ปุ่น”) เน้นการสร้างนักเตะที่มี “เทคนิคพื้นฐานที่ดีมากตั้งแต่เด็ก” และมีความกระตือรือร้นที่จะเรียนรู้ พวกเขาสร้างลีกเยาวชนที่แข็งแกร่งในทุกระดับภูมิภาค และเชื่อมโยงกับ J-League อย่างไร้รอยต่อ

บทวิจัยเรื่อง “Pathways to Professional Football: Developing Thai Youth Players for Japan’s Football League” (ResearchGate) สรุปชัดเจนว่า องค์ประกอบสำคัญคือ “การวางแผนที่มีประสิทธิภาพ, ระบบสนับสนุนที่แข็งแกร่ง, และการติดตามประเมินผลอย่างต่อเนื่อง” ซึ่งเป็นสิ่งที่ไทยยังขาดอยู่อย่างมาก

บทสรุป: จาก “เตะล่าฝัน” สู่ “การสร้างฝัน” ที่ยั่งยืน

โครงการ “เตะล่าฝัน” คือสิ่งที่ดี แต่ไม่สามารถเป็นคำตอบหลักของการพัฒนาฟุตบอลไทยได้ การส่งเด็ก 17 คนไปเยอรมนี คือการแก้ปัญหาที่ “ยอดปิรามิด”

แต่รากเหง้าของปัญหาอยู่ที่ “ฐานปิรามิด” ที่พังทลาย

หากประเทศไทยยังไม่สามารถสร้าง “ลีกเยาวชน” ที่เข้มแข็งทั่วถึงทุกภูมิภาค, หากยังไม่สามารถยกระดับ “โค้ชรากหญ้า” ให้มีคุณภาพ, และหากยังไม่สามารถทลาย “กับดักฟุตบอลโรงเรียน” ที่เน้นถ้วยรางวัลมากกว่าพัฒนาการได้…

เราก็จะยังคงต้อง “ล่าฝัน” ด้วยการส่งเด็กไม่กี่คนไปต่างแดน และปล่อยให้เด็กอีกหลายแสนคน “หลุด” หายไปจากปิรามิดลวงตานี้ทุกปี โดยไม่มีแม้แต่ “ตัวเลข” ให้เราจดจำ

แหล่งอ้างอิง (สำหรับการตรวจสอบทางกฎหมาย):

1. ส่งคณะนักเตะเยาวชนไทย โครงการ “เตะล่าฝัน ซีซัน 3” บินลัดฟ้าสู่เยอรมนีฯ (22 ก.ย. 2568). PPTV HD 36. [URL: https://www.pptvhd36.com/news/ประชาสัมพันธ์/257556]
2. บทสรุป ผลการแข่งขันฟุตบอลลีกเยาวชน FA Thailand Youth League ตลอดฤดูกาล 2022/23 (N.D.). FA Thailand. [URL: https://fathailand.org/news-detail/ECmUH]
3. ชำแหละ ฟุตบอลไทย ถอยหลังลงคลอง? บ้าระบบ ไม่ปูรากฐานรุ่นเยาวชน (15 ก.ค. 2565). ไทยรัฐออนไลน์. [URL: https://www.thairath.co.th/scoop/interview/2445586]
4. ถอดโมเดล ทีมชาติญี่ปุ่น : ลองทีมยังไงให้ไม่โดนด่า-ดราม่าน้อย ? (18 พ.ย. 2567). Main Stand. [URL: https://mainstand.co.th/th/features/5/article/4382]
5. ปัญหาของนักบอลไทยไม่ใช่ไม่เก่งไม่พัฒนาตนเอง (11 มิ.ย. 2568). สมาชิกหมายเลข 8138941, Pantip.com. [URL: https://pantip.com/topic/43554397]
6. The Problem with Thai Football (7 มิ.ย. 2555). BK Magazine Online. [URL: https://www.bkmagazine.com/city-living/article/problem-thai-football]
7. Pathways to Professional Football: Developing Thai Youth Players for Japan’s Football League (2025). ResearchGate. [URL: https://www.researchgate.net/publication/391723162_Pathways_to_Professional_Football_Developing_Thai_Youth_Players_for_Japan’s_Football_League]
8. “Why do students drop out of regular sport in late adolescent? The experience of a systematic review” https://www.frontiersin.org/journals/public-health/articles/10.3389/fpubh.2024.1416558/full?utm_source=chatgpt.com 

อ่านข่าวอื่น ๆ :

• #หลุดล่าฝัน EP1 เจาะปิรามิดลวงตา: 17 เยาวชน ‘เตะล่าฝัน’ สู่เยอรมนี และอีก 7 แสนคนที่หายไปจากระบบฟุตบอลไทย
• 9 ล้านชีวิตในกำมือสแกมเมอร์ ใครรับผิดชอบ?
• ฟีฟ่าไฟเขียวแล้ว “จู๊ด เบลล์” พร้อมสวมเสื้อทีมชาติไทยบู๊ศึกช้างศึกพฤศจิกา
• นโยบายขัดแย้ง: ‘ผับตี 4’ ชน ‘กฎหมายเหล้า 10,000 บาท’ – ช่องว่างทางกฎหมายที่เปิดทางให้ ‘ดุลยพินิจตำรวจ’?
• เริ่ม 8 พ.ย. 68! ดื่มผิดเวลา ปรับ 10,000 บาท (470 ดอลลาร์) – สื่อออสเตรเลียเตือนนักท่องเที่ยว : 3 ข้อต้องรู้ก่อนชนแก้วในไทย!