ประเทศไทยมีจำนวนประชากรรวมประมาณ 71.6 ล้านคน (ข้อมูล ณ 9 กันยายน 2025) ติด อันดับที่ 20 ของโลก ตามการจัดอันดับของ Worldometer และ World Population Review โดยมีความหนาแน่นประชากรเฉลี่ย 140 คนต่อกม² และมีประชากรในเขตเมืองคิดเป็น ราว 53.5% ของทั้งหมด ซึ่งสะท้อนถึงการขยายตัวของเมืองและการกระจายประชากรที่ไม่สม่ำเสมอ
อย่างไรก็ตาม ในช่วง มกราคม–สิงหาคม 2025 ประเทศไทยมีจำนวนประชากรสุทธิลดลง −99,036 คน โดยมี เกิด 270,317 ราย และ เสียชีวิต 369,353 ราย ตัวเลขนี้สูงกว่าช่วงเดียวกันของปีก่อน (−87,477 คน) แสดงถึงแนวโน้ม “การหดตัวของประชากร” ที่ชัดเจน
ผลกระทบต่อสังคม
- สังคมผู้สูงอายุ: อัตราการเกิดที่ลดลงและคนมีอายุยืนขึ้น ทำให้สัดส่วนผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น รัฐต้องเตรียมระบบดูแลระยะยาว (long-term care) และระบบบำนาญ
- การเปลี่ยนแปลงโครงสร้างครอบครัว: ครอบครัวเล็กลง เครือข่ายดูแลลดลง อาจส่งผลต่อคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุและเด็ก
- ความเหลื่อมล้ำระหว่างเมือง–ชนบท: เมืองใหญ่มีความหนาแน่นเพิ่มขึ้น แต่พื้นที่ชนบทอาจร้างผู้คน เกิดปัญหาด้านบริการพื้นฐาน
ผลกระทบต่อเศรษฐกิจ
- แรงงานลดลง: ประชากรวัยทำงานหดตัว ทำให้แรงงานในอุตสาหกรรมสำคัญขาดแคลน ต้นทุนแรงงานสูงขึ้น
- เศรษฐกิจโตช้าลง: การบริโภคภายในประเทศลดลง หากไม่เพิ่มผลผลิตต่อหัวหรือดึงเทคโนโลยีเข้ามาทดแทน
- ภาระงบประมาณเพิ่ม: ค่าใช้จ่ายสวัสดิการและสาธารณสุขสูงขึ้น อาจทำให้รัฐขาดดุลงบประมาณ
ปัญหาที่อาจจะตามมา
- การขาดแคลนแรงงานเฉพาะด้าน
- การย้ายฐานการผลิตของนักลงทุนไปยังประเทศที่มีแรงงานมากกว่า
- ภาระค่ารักษาพยาบาลและบำนาญพอกพูน
- ปัญหาการดูแลพื้นที่ชนบทและการกระจายความเจริญ
แนวทางที่รัฐบสลควรดำเนินการ
- นโยบายกระตุ้นการเกิด: เพิ่มเงินอุดหนุนเด็กเล็ก, สิทธิการลาคลอด/ลาพ่อแม่, ที่อยู่อาศัยราคาย่อมเยา
- ปฏิรูประบบบำนาญและสวัสดิการ: ทำให้ยั่งยืนระยะยาวและดูแลผู้สูงอายุได้ทั่วถึง
- นโยบายแรงงานและการอพยพที่จัดการได้: เปิดรับแรงงานต่างด้าวในสาขาที่ขาดแคลน พร้อมฝึกทักษะ
- ยกระดับผลิตภาพแรงงาน: ลงทุนเทคโนโลยีและพัฒนาทักษะดิจิทัล
- กระจายการพัฒนา: สนับสนุนธุรกิจและบริการในชนบท ลดแรงกดดันการอพยพเข้าเมืองใหญ่
- ปรับนโยบายการคลัง: ปรับระบบภาษีและการใช้จ่ายเพื่อรองรับสวัสดิการในอนาคต
ตัวเลขและแนวโน้มล่าสุดสะท้อนว่าประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่ ภาวะประชากรถดถอย ซึ่งส่งผลทั้งด้านสังคมและเศรษฐกิจ หากไม่มีนโยบายที่ครบวงจรและทันเวลา ผลกระทบจะทวีความรุนแรงขึ้นในอีกทศวรรษข้างหน้า.
อ่านข่าวอื่น ๆ :
- วุฒิสภาไฟเขียว! พ.ร.บ.คุ้มครองแรงงานใหม่ เพิ่มสิทธิ “ลาคลอด-เลี้ยงลูก-ช่วยคู่สมรส” ค่าจ้างยังได้
- Thailand Dramatic Festival 2025: เวทีนาฏศิลป์และลีลาศระดับโลก ชิงถ้วยพระราชทาน พลิกโฉม Soft Power ไทย
- หมอเตือนแรง! สาวโสดวัยสูงอายุ เสี่ยงมะเร็งรังไข่–ลิ่มเลือดอุดตันสมอง เพราะไม่ได้ใช้งานน้องสาว
- “ทำไม?” นิธิยา ลูกสาว “นิพนธ์ บุญญามณี” ปฏิเสธเก้าอี้ รมช.พาณิชย์ ทั้งที่ถูกทาบทาม — เบื้องหลังมีอะไรซ่อนอยู่?
- เลยคึกคัก! เที่ยวทะเลหมอกช่วงปลายปี ที่พักเต็มยาวถึงปีใหม่ ภูเรือและนาแห้วสุดฮิต ชมหมอกสองแผ่นดิน